Fintech firmaları ile birlikte finansal ürün ve hizmetler evrim geçiriyor…
İnsanların finansal teknolojiye adaptasyonu COVID-19 salgını ile birlikte hızlandı, bununla birlikte finansal ürün ve hizmetlere fiziki paraya temas etmeksizin uzaktan erişimi mümkün kılan yeni teknolojiler hayatımızın her alanında boy göstermeye başladı.
Mevcut finansal teknolojiler, internet ve mobil bankacılık kanalları aracılığıyla finansal verilere erişim ve işlem yapabilme imkanı sunuyor. Gelişmeler açık bankacılık ile birlikte bir adım daha öteye taşınıyor. Birden fazla finansal kuruluşta yer alan verilere tek bir ekran vasıtasıyla erişim ve hesaplarda işlem yapabilme imkanı açık bankacılık ile birlikte mümkün hale gelecek
Açık bankacık üçüncü kişi hizmet sağlayıcılar sayesinde kullanıcıların farklı finansal şirketlerde mevcut finansal bilgilerine onların onayları ve önceden belirledikleri kurallar dahilinde erişmelerine imkan sağlayan farklı uygulamaların birbiriyle konuşmasına olanak tanıyan bir yazılım aracısı gibi güvenli yöntem ve teknolojiler olarak tanımlanmaktadır.
Açık bankacılık hizmetlerine biraz daha yakından bakacak olursak, günümüzde bu konuda faaliyet gösteren şirketler olduğunu söyleyebiliriz. Bu şirketler hali hazırda tek ekran üzerinden hesap bilgilerini görüntüleme hizmetlerini müşterilere sunuyorlar. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası söz konusu şirketlerin regüle edilmesi hedefiyle mevcut Ödeme Ve Menkul Kiymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para Kuruluşlari Hakkinda Kanun (“Kanun”) üzerinde çalışma gerçekleştirmektedir. 1 Ocak 2020 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren “7192 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile mevcut Kanun’da güncellemeler gerçekleştirilmiştir. Yapılan değişiklikler ile birlikte ödeme hizmeti sağlayıcısı olarak kanunun 12. maddesine f ve g bentleri eklenmiştir. İlgili bentler şu şekilde tanımlanmıştır; (f) bendi: ödeme hizmeti kullanıcısının isteği üzerine başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısında bulunan ödeme hesabıyla ilgili sunulan ödeme emri başlatma hizmeti olarak, (g) bendi ise: Ödeme hizmeti kullanıcısının onayının alınması koşuluyla, ödeme hizmeti kullanıcısının ödeme hizmeti sağlayıcıları nezdinde bulunan bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgilerin çevrim içi platformlarda sunulması hizmeti olarak yerini aldı.
Bu alanda faaliyet göstermek isteyen şirketler ilgili taslak mevzuat ile birlikte kuruluş ve faaliyet iznine tabi olacaklar. İlgili kanuna bağlı olarak yine güncellenen ve taslak olarak yayınlanan Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik Taslağı (“Yönetmelik”) ve Ödeme Ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri İle Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ Taslağı (“Tebliğ”) kapsamında uyulması gereken maddeler mevcut. Söz konusu mevzuatta geçen bazı tanımlar şöyle;
- Hesap Hizmeti Sağlayıcı: Nezdinde ödeme hesabı bulunan ödeme hizmeti sağlayıcısı; banka, ÖDK, EPK, PTT gibi
- Ödeme Emri Başlatma Hizmeti Sağlayıcı: Kanunun 12.maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde tanımlanan ödeme hizmetini (ödeme emri başlatma hizmetini) sunan tüzek kişi
- Hesap Bilgisi Hizmet Sağlayıcı: Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde tanımlanan ödeme hizmetini (Hesap Bilgisi Hizmeti) sunan tüzel kişi
Bu doğrultuda açık bankacılık hizmeti sunan firmalar da artık ödeme hizmeti sağlayıcısı olarak tanımlanmış oldu. Güncellenen mevzuat taslağı üzerinden bir değişiklik olmadığı takdirde yürürlüğe girdikten sonra başvuru ve şartların aşağıdaki gibi olması beklenmektedir:
Şirket kuruluşu: Şirket kuruluş için öncelikli olarak esas sözleşme taslağı ve Merkez Bankası’nın Ek11’i ile birlikte dilekçe ile başvuru yapılır. Merkez Bankası’nın onayı sonrasında ticaret odasından şirket kuruluşu, ödeme kuruluşu ya da elektronik para kuruluşu olduğunu gösterir şekilde kurulur.
Birinci Aşama Onay Başvurusu: Kuruluş onayının alınmasının ardından birinci aşama onay başvurusunun maksimum 6 ay içerisinde gerçekleştirilmesi bekleniyor. Faaliyet programı ve iş planı hazırlanır. İlgili plan içerisinde sunulacak hizmetler/ürünler, iş modeli, hedef kitle, rekabet analizi, finansal inovasyon gelişimi, nakitsiz topluma geçiş hedefleri sayısal verilere dayalı olarak detaylı bir şekilde anlatılmalıdır. Yönetmeliğin ekinde belirtilen taahhütname ve belgelerin hazırlanmalıdır. Ayrıca, finansal denetim ile sermaye tespit raporu yetkili bağımsız denetim firmalarını yaptırılmalı ve gerçek kişi mali durum raporu YMM’ye hazırlattırılarak başvuru dokümanı içerisine eklenmelidir. Faaliyet izni başvurusu yapılmasına yönelik yönetim kurulu kararı ile başvuru gerçekleştirilir.
İkinci Aşama Onay Başvurusu: Birinci aşama onay başvurusuna ilişkin Merkez Bankası’nın onay vermesinin ardından en geç 120 gün içerisinde ikinci onay başvurusunun gerçekleştirilmesi gerekir. Organizasyon şeması içerisindeki hizmet birimlerinin kurulması ve yeterli personel kadrosunun oluşturulması, iç kontrol, risk, muhasebe ve bilgi sistemlerinin kurulması gerekmektedir. Ayrıca, birim ve unvanlara ilişkin olarak görev tanımları ile yetki ve sorumluluklar belirlenmelidir. Faaliyetlerin sürekliliği, bilgilerin güvenliği ve gizliliğine dair tedbirler alınarak, güvenlik olaylarının ve müşteri şikayetlerinin izlenmesine ilişkin yapı oluşturulmalıdır. Yetkili bağımsız denetim kuruluşu tarafından bilgi sistemleri denetim çalışması yapılarak hazırlanacak rapor da yine başvuru dosyası içerisine eklenmelidir. Mevzuatta belirtilen özsermaye, teminat ve asgari özkaynak yükümlülükleri yerine getirilmelidir. Merkez Bankası’nın resmi olarak duyuracağı API ile ilgili standardına uyum kapsamında BKM’den alınacak belge de yine başvuru dosyası arasında yerine alması gereken belgelerden biridir. Son olarak şirketin ofisine ilişkin bilgiler ve görüntüler de hazırlanmalıdır. Belirtilen tüm gereklilikler yerine getirildikten sonra hazırlanan belge ve dokümanlar basılı olarak Merkez Bankasına teslim edilir. Teslim edilirken ayrıca başvuru dosyası içerisine cd ya da usb içerisinde dijital versiyonları da konularak başvuru süreci tamamlanır.
Saygılarımla,
Engin Bora Şahin
Partner
+90532 484 32 16
engin.sahin@globaltrust.com.tr